Հանրային հեռուստաընկեությունը նույնպես անդրադարձել է Երիկամի համաշխարհային օրվա առիթով անցկացված սիմպոզիումին: Ինչու է այդքան կարեւոր երիկամի առողջությունը, երիկամային հատկապես որ խնդիրներն են առավել տարածված եւ որոնք` հազվադեպ, որոնք են երիկամային խնդիրների հայտնաբերման ու բուժման ժամանակակից ձեւրեը:  Մանրամասները` տեսանյութում:      Հեմոդիալիզից, երիկամի փոխպատվաստումից մինչև օնկոերիկամաբանություն: «Երիկամների առողջությունը բոլորի համար» սիմպոզիումին մասնակցում է 80-ից ավելի բժիշկ: Ներկայացվում են ոչ միայն զեկույցներ, վերլուծություններ, այլև` գործնականում հանդիպած բացառիկ դեպքեր:    Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիայի նախագահ, «Արաբկիր» ԲԿ Նեֆրոլոգիական ծառայության ղեկավար Աշոտ Սարգսյանն ասում է. - Թեմաների մեջ ընտրել ենք նրանք, որոնք չափազանց կարևոր են, որպեսզի մենք կարողանանք խորհրդակցել իրար հետ` բոլոր կլինիկաները տարբեր հիվանդությունների շուրջ: Օրինակ` երիկամաբանությունն ուռուցքաբանության մեջ, հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշը, էն հիվանդությունները, որոնք չափազանց տարածված են:   Հատված «Արաբկիր» ԲԿ գիտական ղեկավար Արա Բաբլոյանի խոսքից. - Երիկամաբանությունը բարդ, հետաքրքիր և շատ խորը մասնագիտություն և գիտություն է: Երբ որ ինչ-որ բան վերցնում ես, ժամ առաջ պիտի տաս, ազատվես, նոր բան վերցնես: Ուրեմն այս պռոցեսը այսօր մենք Ձեզ հետ միասին կանենք այս սիմպոզիումի ժամանակ:    Ինչպես ամբողջ աշխհարհում` Հայաստանում էլ, տարեց տարի երիկամային պաթոլոգիաներով բուժառուների թիվն աճում է: Հեմոդիալեզ ստացողները հազարից ավելին են, մինչդեռ երիկամի փոխպատվաստում իրականացվում է միայն ազգակից, հարազատ դոնորներից:   «Արաբկիր» ԲԿ Օրգան փոխպատվաստված պացիենտների դիսպանսեր բաժանմունքի վարիչ Միլենա Ոսկանյանն պատմում է. - Այսօր ամփոփելու ենք նաև Հայաստանում այս տարիների ընթացքում իրականացված երիկամի փոխպատվաստման արդյունքները, նվաճումները: 20 տարիների ընթացքում իրականացվել է 245 ազգակից դոնորներից երիկամի փոխպատվաստում, և ունենք զգալի նվաճումներ: Ունենք արդեն 4 երիկամ փոխպատվաստած կանայք երիտասարդ, որոնք ունեն ընդհանուր առմամբ 5 բալիկ: Բոլոր բալիկները և երիկամ փոխպատվաստված պացիենտներն առողջ են և շարունակում են վայելել իրենց կյանքը:   Սիմպոզիումին քննարկվում է նաև երիկամային հիվանդությունների առաջնային և երկրորդային պաթոլոգիաները:   ՀՀ ԱՆ Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի արյունաբանական և քիմիոթերապիայի կլինիկայի դիսպանսերային բաժանմունքի վարիչ Ներսես Ղահրամանյանը պատմում է. - Ներկայացնելու եմ մի հիվանդության ախտորոշման և բուժման մասին, որը կոչվում է AL Ամիլոիդոզ: Սա շատ հազվադեպ հանդիպող և բավականին ծանր ընթացքով հիվանդություն է: Տարեկան մի քանի դեպք է այս հիվանդությամբ ախտորոշվում: Բուժումը կազմված է քիմիոթերապեվտիկ դեղորայքներից և նաև իմունոթերապիայից: Նաև այս հիվանդներին ցուցված է ոսկրածուծի փոխպատվաստում:   Հանդիպմանն անդրադարձ է կատարվում նաև Հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշին, ներկայացվում է հայկական փորձը:   Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիայի նախագահ, «Արաբկիր» ԲԿ Նեֆրոլոգիական ծառայության ղեկավար Աշոտ Սարգսյանն ասում է. - Շատ տարածվեց Հայաստանում, բռնկում ունեցանք: Դա Հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշն է, որը երեխաների մոտ է շատ տարածված, բայց մենք տեսանք նաև մեծահասակների մոտ, և անգամ հղի կնոջ մոտ, որը վերջերս ծննդաբերեց երկարատև դիալիզ ստանալուց հետո, որը հաղթանակ է մեզ համար:   Երիկամային որոշ հիվանդություններ զարգացման շրջանում հիմնականում ախտանշաններով չեն ուղեկցվում: Դրանք հնարավոր է բացահայտել միայն պարբերական հետազոտություններով:

«Միր» հեռուստաընկերությունը` Երիկամի համաշխարհային օրվան նվիրված սիմպոզիումի մասին Օրվա կարգախոսն էր` Երիկամի առողջությունը բոլորի համար. առաջնահերություն տալով խնամքին եւ բուժման հասանելիությանը: #WorldKidneyDay2024 #ԵրիկամիՀամաշխարհայինՕրը2024 #ArabkirMC #ԱրաբկիրԲՀ https://mir24.tv/.../vsemirnyi-den-pochki-v-erevane...      

news.am-ի անդրադարձը Երիկամի համաշխարհային օրվա առիթով անցկացված սիմպոզիումին: Բժշկական օրացույցում նման օրեր առանձնացնելն առաջին հերթին հանրային իրազեկվածությունը բարձրացնելու, հիվանդությունների եւ դրանց կանխարգելման ճանապարհների մասին խոսելու նպատակ ունեն: Սիմպոզիումին հնչած ելույթներն առավելապես մասնագիտական էին, բայցեւ իրազեկող:   https://med.news.am/.../erikamayin-anbavararutyunn-aylevs... #WorldKidneyDay #ԵրիկամիՀամաշխարհայինՕր #ArabkirMC #ԱրաբկիրԲՀ Երիկամային անբավարարությունն այլևս դատավճիռ չէ. բուժման ի՞նչ մեթոդներ կան այսօր Հայաստանում և որո՞նք են հայտնվելու ապագայում   Ընդամենը 50 տարի առաջ երիկամային անբավարարությունը, ինչպես երիկամների այլ հիվանդությունների մեծ մասը, համարվում էր դատավճիռ: Այսօր արդեն Հայաստանում այս հիվանդություններով պացիենտների հետ  խոսում են ոչ թե կյանքի տեւողության, այլ դրա որակը բարելավելու եւ յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքի համար լավագույն բուժման մեթոդն ընտրելու մասին։   Հայաստանում նեֆրոլոգիայի և օնկոնեֆրոլոգիայի զարգացում, երիկամների հիվանդությունների բուժման աշխարհում կիրառվող մեթոդների ներդրում, այդ թվում՝ փոխպատվաստում. այս բոլոր թեմաները քննարկվեցին 2006 թվականից ամբողջ աշխարհում նշվող Երիկամների համաշխարհային օրվա առիթով «Արաբկիր» բժշկական համալիր-Երեխաների և դեռահասների առողջության ինստիտուտում կազմակերպված սիմպոզիումի ժամանակ։   «Արաբկիր» բժշկական համալիրի նեֆրոլոգիայի, հեմոդիալիզի և երիկամների փոխպատվաստման կլինիկայի ղեկավար, դոկտոր պրոֆեսոր Աշոտ Սարգսյանը NEWS.am Medicine-ի հետ զրույցում նշեց, որ Երիկամների համաշխարհային օրվա նպատակն է ուշադրություն հրավիրել այս օրգանի հիվանդությունների վրա, որոնք այսօր շատ տարածված են ամբողջ աշխարհում: Սիմպոզիումի շրջանակներում քննարկման համար ընտրվել են թեմաներ, որոնք առավել արդիական են այսօր Հայաստանում։   Նեֆրոլոգիան Հայաստանում. «դատավճռից» մինչև հեմոդիալիզի ներդրում Մանկական ուրոլոգ վիրաբույժ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արա Բաբլոյանը NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց, որ անցյալ դարի 60-70-ական թվականներին ընդունված էր համարել, որ երիկամային անբավարարություն ունեցող անձը ապագա չունի։ Եվ այն տարիներին, ավաղ, սա ամենևին էլ թյուր կարծիք չէր, Հայաստանում իսկապես քիչ բան էր հնարավոր անել նման պացիենտների համար։   Թե որքան վատ էր ամեն ինչ, պարզ դարձավ Սպիտակ քաղաքի 1988-ի երկրաշարժից հետո. փլատակների տակից փրկվածներից շատերը հետագայում մահացան միայն հեմոդիալիզի սարքերի բացակայության պատճառով։   Ինչպես պարզաբանեց հեմոդիալիզի և երիկամների փոխպատվաստման բաժանմունքի վարիչ, նեֆրոլոգ Հելեն Նազարյանը, որոշ տուժածների մոտ, ովքեր ստիպված են եղել երկար ժամանակ անցկացնել փլատակների տակ, զարգացել է այսպես կոչված «Քրաշ սինդրոմ»`երկարատև ճզմման համախտանիշ, որն ուղեկցվում է երիկամային սուր անբավարարությամբ։ Այս մարդկանց երիկամների ֆունկցիաները կվերականգնվեն, և ապագայում նրանք կվերադառնան բնականոն կյանքին, եթե կարողանաք նրանց անհրաժեշտ ժամանակ (երբեմն մինչև 40 օր) պահել հեմոդիալիզի վրա: Սակայն առանց դիալիզի այդ հիվանդները սովորաբար մահանում էին։ Եվ սա հենց այն ճակատագիրն էր, որը սպասվում էր երկրաշարժից հետո բազմաթիվ տուժածների։ Իհարկե, այդ տարիներին միջազգային հանրությունը երկրին ցուցաբերում էր հնարավոր բոլոր օգնությունները, բայց դեռևս չկար բավարար քանակությամբ դիալիզի ապարատներ։   Երկրաշարժից հետո, ինչպես նշեց բժիշկ Նազարյանը, սկսեցին Հայաստան բերել հեմոդիալիզի մեքենաներ, տարբեր հիվանդանոցներում բացվեցին համապատասխան բաժանմունքներ, վերապատրաստվեցին բժիշկներ ու բուժքույրական անձնակազմ։ Այսօր ամբողջ հանրապետությունում գործում է հեմոդիալիզի 16 բաժանմունք և բոլորը հագեցած են լավ սարքավորումներով։   Փոխպատվաստում. նոր հույս և կյանքի նոր որակ Հեմոդիալիզը, իհարկե, կարող է մարդուն փրկել հնարավոր մահից` երիկամային անբավարարության ժամանակ: Բայց եթե պացիենտը պետք է այս պրոցեդուրան անցնի 15-20 տարի, շաբաթը երեք անգամ, դա կարող է որոշակի դժվարություններ ստեղծել և բացասաբար անդրադառնալ նրա կյանքի որակի վրա։ Իսկ եթե պացիենտը երեխա է, ապա մշտական ​​դիալիզը, ինչպես նշեց բժիշկ Նազարյանը, կարող է ազդել նրա աճի ու զարգացման վրա։ Նման պացիենտների համար խնդրի լուծում կարող է լինել երիկամի փոխպատվաստումը, որը նրանց ավելի լիարժեք կյանք կապահովի։   Հայաստանում երիկամի փոխպատվաստման առաջին վիրահատությունները պրոֆեսոր Բաբլոյանի խոսքով, կատարվել են դեռևս 1970-ականներին։ Այն ժամանակ դրանք միայն առանձին վիրահատություններ էին, սակայն 1991 թվականից հետո նման վիրահատություններ սկսեցին շատ ավելի հաճախակի լինել։ Մինչև 1994 թվականը Հայաստանում կատարվել է դիակային դոնորների երիկամների մոտ 20 փոխպատվաստում. երիկամները, ինչպես բժիշկ Նազարյանն է հիշում, բերում էին Լենինգրադից (այժմ՝ Սանկտ Պետերբուրգ): Խորհրդային Միության փլուզումից հետո ի հայտ են եկել որոշակի դժվարություններ, և հաջորդ մի քանի տարիների ընթացքում երկրում փոխպատվաստումներ չեն իրականացվել։ Սակայն 1999 թվականին պրոֆեսոր Բաբլոյանը կատարել է ևս 2 փոխպատվաստում, իսկ 2002 թվականից՝ օրգանների փոխպատվաստման մասին օրենքի ընդունումից հետո, նման վիրահատություններ սկսել են ավելի կանոնավոր կերպով իրականացվել։   Ինչպես նշեց Հելեն Նազարյանը, 2002 թվականից մինչ օրս Հայաստանում իրականացվել է երիկամի 245 փոխպատվաստում` ոչ մահացած, ողջ դոնորներից։   Հաջորդ քայլերը՝ դիակային դոնորներ և արհեստական ​​օրգաններ Այսօր հանրապետությունում տարեկան մինչև 22 երիկամի փոխպատվաստում է իրականացվում։ Այնուամենայնիվ, հեմոդիալիզ ստացող շատ ավելի շատ պացիենտներ կան, որոնք փոխպատվաստման կարիք ունեն, այս պահին` մոտ 1200-ը: Նրանցից շատերի համար դոնորներ չեն գտնվել: Այնուամենայնիվ, երկրում դիակային դոնորության զարգացումը կարող է արմատապես փոխել այդ պացիենտներից առնվազն մի քանիսի կյանքը:   Ինչպես նշեց բժիշկ Նազարյանը, Հայաստանում ներկայումս չկան դիակային օրգանների եւ հյուսվածքների նվիրատվության օրենսդրական խոչընդոտներ, սակայն կան որոշ խնդիրներ՝ կապված ինչպես բնակչության, այնպես էլ բուժանձնակազմի մտածելակերպի հետ։ Բայց եթե մենք հաղթահարենք դրանք և դեռ սկսենք փոխպատվաստել ուղեղային մահվամբ մարդկանց օրգանները, դա կարող է փրկել երիկամների լուրջ հիվանդությամբ շատ պացիենտների կյանքեր:   Աշոտ Սարգսյանի խոսքով, տեսանելի ապագայում ցանկալի կլինի լուծել նաև փոխպատվաստման հետ կապված որոշ խնդիրներ՝ ինչպես կենդանի, այնպես էլ դիակային դոնորներից։ Խոսքն, առաջին հերթին, փոխպատվաստված օրգանը «մերժելու» մասին է, երբ ռեցիպիենտի օրգանիզմը չի ընդունում դոնորական օրգանը, արտամտղում է այն. դա կանխելու համար այսօր օգտագործվում են իմունոսուպրեսանտներ, որոնք, սակայն, ունեն բազմաթիվ անցանկալի կողմնակի ազդեցություններ։ Եթե ​​կարելի լինի գենային ինժեներիայի կամ այլ մեթոդների միջոցով ճանապարհ գտնել` ռեցիպիենտի օրգանիզմը փոխպատվաստված օրգանի նկատմամբ «հանդուրժող» դարձնելու համար, որպեսզի իմունոսուպրեսիա չպահանջվի, սա կլինի երիկամների հիվանդության բուժման հաջորդ կարևոր քայլը: Այս ուղղությամբ աշխատանքներ արդեն ընթանում են, և ամբողջ աշխարհում բազմաթիվ բժիշկներ և պացիենտներ սպասում են դրանց արդյունքներին։   Սակայն մասնագետները պատկերացում չունեն, թե երբ կհայտնվեն փոխպատվաստման համար նախատեսված արհեստական ​​կամ 3D տպիչով օրգանները: Երիկամը, ըստ բժիշկ Սարգսյանի, շատ բարդ ու «խելացի» օրգան է, և դրա արհեստական ​​կրկնօրինակը ստեղծելը շատ դժվար կլինի։ Չնայած նա չի բացառում, որ ապագայում մի օր դա հնարավոր կլինի։ Հնարավոր է նաեւ, որ ապագայում լինի քսենոտրանսպլանտացիա՝ կենդանիներից օրգանների փոխպատվաստման հնարավորություն։ Բայց սրա համար նույնպես գիտնականները ստիպված կլինեն երկար ու դժվարին ճանապարհ անցնել։  

Ավարտվեց Երիկամի համաշխարհային օրվան նվիրված սիմպոզիումը՝ 80-ից ավել բժիշկների մասնակցությամբ: Ողջույնի խոսքով հանդես եկան պրոֆեսոր Արա Բաբլոյանն ու պրոֆեսոր Աշոտ Սարգսյանը: Սիմպոզիումի գիտական մասում ներկայացվեցին օնկոերիկամաբանությանը, ինչպես նաեւ հեմորագիկ ուրեմիկ համախտանիշին, հեմոդիալիզին ու երիկամի փոխպատվաստմանն առնչվող թեմաներ, յուրօրինակ եւ հազվագյուտ դեպքեր: Բանախոսները ներկայացնում էին «Արաբկիր» բժշկական համալիրը, «Միքայելյան» համալսարանան հիվանդանոցը, Յոլյանի անվան արյունաբանության եւ ուռուցքաբանության կենտրոնը, Ֆանարջյանի անվան ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնը եւ Աստղիկ բժշկական կենտրոնը: Սիմպոզիումը կազմակերպել էին «Արաբկիր» բժշկական համալիրը, Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիան, Հայ երիկամաբանների, հեմոդիալիզի բժիշկների և տրանսպլանտոլոգների ասոցիացիան` Նեֆրոլոգների միջազգային միության աջակցությամբ:

  Երիկամները բարդ և զարմանալի օրգաններ են, կամ ինչպես ընդունված է ասել բժշկական գրականության մեջ` զույգ օրգան` յուրաքանչյուրը` մեր մի բռունցքի չափ, տեղադրված որովայնի խորքում, կողոսկրի տակ: Դրանք կատարում են բազմաթիվ կարևոր գործառույթներ՝ մեզ առողջ պահելու համար: Այդ գործառույթներից ամենահիմնականը արյունը տոքսիններից մաքրելն ու ավելորդ ջրից ազատելն է: Երիկամներն օգնում են նաեւ վերահսկել մեր արյան ճնշումը, արտադրել արյան կարմիր բջիջներ և պահպանել ոսկրերի առողջությունը` վերահսկելով արյան մեջ բազմաթիվ հանքային նյութերի և տարրերի, ներառյալ նատրիումի եւ կալիումի, մակարդակը, արյան թթվահիմնային եւ օրգանիզմի ջրաաղային հավասարակշռությունը:   Երիկամի համաշխարհային օրվա առիթով այսօր ժամը 15:00 «Արաբկիր» ԲՀ կոնֆերանսերի դահլիճում տեղի կունենա սիմպոզիում` Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիայի, Հայ երիկամաբանների, հեմոդիալիզի բժիշկների եւ տրանսպլանտոլոգների ասոցիացիայի հետ համատեղ ջանքերով եւ Նեֆրոլոգների միջազգային միության աջակցությամբ:

Գարնանային տոների առիթով «Արաբկիր» ԲՀ-ԵԴԱԻ լաբորատորիան առաջարկում է զեղչեր վիտամին D3-ի եւ վահանաձեւ գեղձի նշված հորմոնների հետազոտությունների համար. վիտամին D3 - 7 000 դրամ` 10 000-ի փոխարեն թիրեոիդ խթանող հորմոն (TSH) - 3 500դրամ` 4 500-ի փոխարեն հակապերօքսիդազային հակամարմիններ (Anti TPO) - 4 900դրամ` 5 500-ի փոխարեն թիրեոգլոբուլինային հակամարմիններ (Anti TG) - 4 900դրամ` 5 500-ի փոխարեն ազատ թիրօքսին (FT4) - 3 500դրամ` 4 500-ի փոխարեն տրիյոդթիրոնին (T3) - 3 600դրամ` 4 500-ի փոխարեն Հետազոտվեք մարտի 8-ից ապրիլի 7-ը` մինչեւ 30% զեղչված գներով: Առողջ եղեք: Երեւան, Մամիկոնյանց 30, 015 400 300 եւ ներքին` 11 36 [email protected]

Սիրելի մայրեր, կանայք, քույրեր, աղջիկներ եւ գործընկերուհիներ,   տոները պարզապես առիթ են՝ բարձրաձայնելու մեր մեջ եղած մշտարթուն, հավերժական ու անսպառ սերը: Առողջություն, խաղաղություն ու գարնանային տրամադրություն ենք մաղթում: Շնորհակալություն մեզ կյանք պարգեւելու, մեր աշխարհն ավելի սիրուն դարձնելու եւ, իհարկե, մեր եւ մեր փոքրիկների առողջությունը ձեր նվիրյալ աշխատանքով պահելու համար:

Մարտի 14. Երիկամի համաշխարհային օր Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության` օրվան նվիրված այս տարվա կարգախոսն է` Երիկամի առողջություն բոլորի համար Առաջնահերթություն տալով խնամքին եւ բուժման հասանելիությանը: Օրվա առիթով աշխարհի շատ երկրների բժշկական եւ հասարակական համայնքներ տարբեր միջոցառումներ են անցկացնում, որոնց հիմնական նպատակը երիկամների եւ դրանց առողջության պահպանության մասին իրազեկվածության բարձրացումն է: «Արաբկիր» բժշկական համալիրը, Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիան, Հայ երիկամաբանների, հեմոդիալիզի բժիշկների և տրանսպլանտոլոգների ասոցիացիան` Նեֆրոլոգների միջազգային միության աջակցությամբ, նույնպես միանում են այդ նպատակին եւ հրավիրում երիկամաբաններին, հեմոդիալիզի մասնագետներին եւ մյուս բոլոր ցանկացողներին` մասնակցելու «Երիկամի համաշխարհային օր» սիմպոզիումին` մարտի 14-ին, ժամը 15:30, բժշկական համալիրի կոնֆերանսների դահլիճում: Հասցեն` Մամիկոնյանց 30: Ողջույնի խոսքով հանդես կգան պրոֆեսորներ Արա Բաբլոյանը եւ Աշոտ Սարգսյանը: Թիրախային լսարանը` մեծահասակների և մանկական երիկամաբաններ, հեմոդիալիզի բժիշկներ, տրանսպլանտոլոգներ: Հարցերի դեպքում գրել [email protected] կամ [email protected] հասցեներին:   

Լսողության համաշխարհային օրվա առիթով news.am-ի հարցերին պատասխանել է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի սուրդոլոգ Նելլի Մոսեսովան. ինչպե՞ս կարող են ծնողները հասկանալ, որ նորածին երեխան լսողության խնդիր ունի, ի՞նչ է լսողության նորածնային սկրինինգը, երբվանի՞ց է այն իրականացվում Հայաստանում և ի՞նչ արդյունքներ կան, որո՞նք են ի ծնե եւ ձեռբերովի ծանրալսության և խլության պատճառները, ծանրալսության և խլության բուժման ի՞նչ եղանակներ կան, սկրինինգի և խխունջային ներպատվաստման շնորհիվ կհասնե՞նք նրան, որ այլևս ժեստերի լեզվի կարիք չի լինի:   Ինչպե՞ս կարող են ծնողները հասկանալ, որ նորածինը լսողության խնդիր ունի: Երեխայի զարգացման առաջին տարիներին իհարկե շատ բարդ է գուշակել կա՞ ինչ-որ խնդիր լսողության հետ, թե` ոչ: Չնայած կան հստակ կետեր, որոնք երեխան պետք է կատարի իր զարգացման տարբեր փուլերում: Օրինակ` 1 ամսեկան երեխայից մենք առանձնապես ձայնին ռեակցիաներ չենք սպասում: Միայն մոտիկից հնչած` կտրուկ ու բարձր, ձայնին կարող ենք տեսնել կամ հայացքի կենտրոնացում կամ թեթև թափահարում: 3 ամսեկանին մոտ երեխաներն արդեն շատ ավելի լավ արձագանքում են մարդու ձայներին: Մոր ձայնն են սկսում ճանաչել: Նույնիսկ չտեսնելով մայրիկին նրանք ժպտում են, ուրախանում են: 6 ամսեկանին մոտ արդեն հայտնվում է բլբլոցը, կարողանում է հստակ հասկանալ` ձայնի աղբյուրը որ կողմից է, հետևում է ձայնի աղբյուրին: 1 տարեկանին մոտ մենք արդեն ակնկալում ենք երեխայից առաջին բառերը: Իհարկե, սրանք կարևոր են, բայց շատ ավելի ճշգրիտ կլինի կատարել գործիքային հետազոտություն: Հենց դրա պատճառով Հայաստանի ծննդատներում երեխայի ծնվելիս առաջին օրերին կատարվում է երեխայի լսողական սկրինինգ:   Ի՞նչ է լսողության նորածնային սկրինինգը:  Լսողության նորածնային սկրինինգը դա նորածինների լսողության զանգվածային հետազոտություն է: Այն կատարվում է փուլային: Առաջին փուլը կատարվում է ծննդատանը` երեխայի ծնվելու առաջին օրերին, մինչև դուրսգրումը: Եթե առաջանում է լսողության իջեցման կասկած, ապա հետազոտությունը պետք է կրկնվի: Կրկնվում է երեխայի մինչ 2 ամսեկանը: Նորից կասկած առաջանալու դեպքում արդեն կատարվում է լիարժեք աուդիոլոգիական հետազոտություն, երբ որ շատ ավելի դժվար մեթոդներ են օգտագործվում և ստուգում է լսողությունը, մենք կարողանում ենք արդեն հստակ պատկերացնել` կա՞ լսողության իջեցում, թե` ոչ, և եթե կա` ինչքա՞ն է լսողության իջեցումը:   Երբվանի՞ց է այն իրականացվում Հայաստանում և ի՞նչ արդյունքներ կան: Լսողության նորածնային սքրինինգը Հայաստանում իրականացվում է 2008 թվականի հուլիսից: Այն ժամանակ իրականացվում էր միայն 4 ծննդատներում, բայց 2018 թվականից ի վեր գրեթե բոլոր ծննդատները Հայաստանում ունեն հնարավորություն կատարել լսողական սկրինինգ: Ստացված արդյունքերը համապատասխանում են միջազգային տվյալներին: Մոտավորապես հազարին  մեկ երեխա է ծնվում լսողության իջեցումով:   Որո՞նք են ի ծնե ծանրալսության և խլության պատճառները: Ի ծնե ծանրալսության զարգացման պատճառները շատ տարբեր են: Սովորաբար լինում է մի անգամից ոչ թե մեկ պատճառ, այլ` մի քանիսը: Ամենահաճախ հանդիպող լսողության իջեցման պատճառը համարվում է ժառանգականությունը: 30-50% դեպքերում հենց ժառանգություն է բերում լսողության իջեցման: Իդեպ պետք է նշել, որ, չնայած, մենք կոչում ենք այն ժառանգական, բայց ոչ պարտադիր պայման է, որ ծնողներն ունենան նույն խնդիրը:Սովորաբար` 80% դեպքերում, վատ լսող երեխաները ծնվում են առողջ ծնողներից: Մյուս պատճառը դա հղիության պաթոլոգիկ ընթացքն է: Այն ամենն, ինչը կարող է բերել բնականոն հղիության խաթարմանը, նույն ազդակներն ազդում են նաև լսողության զարգացման վրա: Կարող ենք նշել, որ մեծ խումբ են կազմում մոր հղության ընթացքում կրած ինֆեկցիոն հիվանդությունները: Որոշ դեղամիջոցներ հղիության ընթացքում օգտագործելուց հետո կարող է զարգանալ ծանրալսություն, նաև վաղաժամ ծննդաբերությունից և նույնիսկ երբ որ 42 շաբաթն է անցնում` ուշ ծննդաբերությունից: Նաև ծննդաբերական տրավմաների հետևանքով կարող է զարգանալ ծանրալսություն, մոր վնասակար սովորությունից, մոր սոմատիկ հիվանդություններից, ինչպիսին են դիաբետը, արյան որոշ հիվանդություններ` անեմիան, այն ամենն, ինչ բերում է երեխայի սնուցման խանգարմանը, բերում է նաև լսողության իջեցմանը:   Որո՞նք են ձեռքբերովի ծանրալսության և խլության պատճառները: Ձեռքբերովի ծանրալսության հիմնական պատճառներն են ինֆեկցիոն հիվանդությունները: Առաջին տեղերում են կարմրուկ, Քովիդ`վերջին տարիներին, նույնիսկ սովորական սուր շնչառական վարակները կարող են բերել լսողության իջեցման, որոշ դեղամիջոցներ` քիմիոթերապիայի, տուբերկուլոզի բուժման ընթացքում օգտագործած: Կարող են լինել տրավմաներ` գանգուղեղային, որոնք նույնպես կարող են բերել լսողության իջեցման: Մի քիչ ավելի մեծ տարիքում միանում են նաև աղմուկից առաջացած լսողության իջեցման դեպքերը, որոնք մեր ժամանակներում բավականին մեծ տոկոս են կազմում, որովհետև հիմա բոլորը կրում են ականջակալներ, լսում են բարձր երաժշտություն: Այդ ամենը կարող է բերել լսողության իջեցմանը:   Ծանրալսության և խուլության բուժման ի՞նչ եղանակներ կան: Ծանրալսությունը բուժվում է սուր առաջացման առաջին 5 օրվա ընթացքում: Նույնիսկ 2 շաբաթ հետո արդեն բուժման բոլոր միջոցառումներն առանձնապես արդյունավետ չեն: Դրա համար խորհուրդ է տրվում, եթե դուք նկատել եք լսողության կտուկ նվազում, մի անգամից դիմել բժիշկի, որովհետև այդ ժամանակ ամեն րոպեն, ամեն ժամը շատ կարևոր են: Մյուս հնարավորությունն արդեն ոչ թե բուժել, այլ` կոմպենսացնել այն, ինչ մենք կորցրել ենք: Մենք կոմպենսացնում ենք լսողության իջեցումը լսողական սարքերով, իսկ եթե դրանք անարդյունավետ են, այդպես էլ է լինում շատ ժամանակ, այդ դեպքում արդեն դիմում ենք վիրաբուժական մեթոդներին և կատարվում է կոխլյառ իմպլանտացիա:   Հնարավո՞ր է հասնել նրան, որ խուլ ու համրերի հատուկ լեզվի կարիք այլևս չլինի: Այս պահին չնայած տեխնոլոգիաների զարգացմանը և նրան, որ մենք հիանալի լսողական սարքեր ունենք ու հնարավորություն ունենք կոխլյառ իմպլանտացիայի, կենտրոնական իմպլանտի տեղադրման, սակայն լինում են դեպքեր, երբ այդ ամենն անարդյունավետ է, և դեռ ժեստերի լեզուն ու այդ հնարավորությունը` շփվել ուրիշ մարդկանց հետ ուրիշ միջոցներով, պարզապես ժեստերով շատ կարևոր է որոշ երեխաների և մեծերի համար: Ինձ թվում է, իհարկե շատ արագ է ամեն ինչը զարգանում, հուսանք, որ մոտակա ժամանակները մարդիկ կկարողանան հասնել արդեն դրան, որ բոլոր հնարավոր դեպքերում կկարողանան զարգացնել թե խոսքը թե լսողությունը:

Այսօր մարտի 3-ն է՝ լսողության համաշխարհային օրը: Սա առիթ է մեկ անգամ եւս խոսելու լսողության զգայարանի, դրա խնամքի կարեւորության մասին: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության այս տարվա ուղերձն է՝ լսողական աջակցություն բոլորին. սա նշանակում է, որ լսողության խանգարումներն ուշադրության կենտրոնում պետք է լինեն մարդու ամբողջ կյանքի ընթացքում՝ նորածնային շրջանից մինչեւ ծերություն: Օրվա առիթով առաջարկում ենք դիտել «Հայաստան. լսողության աջակցություն» ծրագրի վերջին առաքելության մասին պատմող տեսանյութը: Ծրագիրը նախաձեռնել է լոսանջելեսաբնակ Հայկուհի եւ Արմեն Կավուկչյանների ընտանիքը, հայաստանյան գործընկերն է «Արաբկիր» միացյալ մանկական բարեգործական հիմնադրամը: Սկսած 2017թ-ից այս ծրագրով լսողական սարքեր են ստացել հազարավոր մարդիկ, նրանցից մի քանի հարյուրը՝ մեծամասնությամբ 44-օրյա պատերազմի մասնակիցներ, բարձրակարգ թվային լսողական սարքեր:  

Լսողության համաշխարհային օրվան ընդառաջ Հանրային հեռուսատընկերության լրատվականի թիմը հյուրընկալվել է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի Խոսքի զարգացման կենտրոնում, որտեղ տարեկան լսողական խանգարումներ ունեցող 40 երեխա է հաճախում՝ շաբաթական 4 անգամ:   Սուրդոլոգիական ծառայության թիմի՝ բժիշկների, աուդիոմետրիստների, սուրդոթերապիստների, արտթերապիստների, հոգեբանների, եւ իհարկե, ծնողների նվիրյալ աշխատանքի արդյունքում երեխաները խոսել են սովորում եւ հաճախում հանրակրթական դպրոցներ:   - Քո անու՞նը... - Նարեկ: - Քանի՞ տարեկան ես: - Յոթ: Չորորդ աստիճանի բնածին ծանրալսությամբ Նարեկն առաջին դասարանում է սովորում: Արաբկիր բժշկական համալիրի խոսքի զարգացման կենտրոնում է ստուգելու իր գրանցած առաջընթացը:   Նարեկի մայր Սյուզաննա Հարությունյանը պատմում է. - 4.5 տարեկանում ունեցանք առաջին բառերը` մամա, պապա մեկ էլ ամի, ատաչ` կարմիր, կանաչ գույները որպես էդպիսին: Արդեն մեկ տարի հետո ընկեր Ռոզայի ցուցումով ես օրագիր պահեցի, որտեղ նշում էի բառերը հերթականությամբ: Պատահմամբ հաջորդ տարի նույն ամսաթվին բացում եմ լրացնելու ու տեսնում եմ` արդեն 270 ավել բառ ունենք:   Լսողության պահպանման միջազգային օրը կենտրոնում շատ հյուրեր կան: Նախկին սաներն են եկել` անձամբ շնորհակալություն ասելու: 7 ամյա Մարիամն արտասանում է: Արդեն որոշել է, բժիշկ է դառնալու` ատամնաբույժ: Ոչինչ չի էլ հուշում, որ փոքրիկը ժամանակին լսողության կամ խոսքի խնդիր է ունեցել:   Սուրդոթերապևտ Մարինե Գրիգորյանը պատմում է. - Ավելի ուշ է ախտորոշվել Մարիամիկը, ունեցել է որոշակի խոսքային տվյալներ, պրոթեզավորվել է և արդեն աշխատել ենք խոսքի որակի լավացման վրա:    Վաղ ախտորոշումը և միջամտությունները նպաստում են խնդիրների արագ հաղթահարմանն ու սոցիալիզացիային:   Սուրդոթերապևտ Մարինե Գրիգորյանը պատմում է. - Վառ օրինակ է վաղ միջամտության, երբ որ երեխան ժամանակին ստուգվել է, հայտնաբերվել է, ախտորոշվել է, պրոթեզավորվել է և ուղղորդվել է պարապմունքների:   Աշխատանքների շնորհիվ Աննան ունի խոսքի այնպիսի զարգացում ինչպիսին իր հասակակիցները: Խնդիրների վաղ հայտնաբերումն ու համապատասխան միջոցառումները հիմնական գործոններն են, որոնք կարող են նվազեցնել ծանրալսության ազդեցությունը երեխայի զարգացման վրա:   Բժիշկ-սուրդոլոգ Նելլի Մովսեսովան պատմում է. - ԱՀԿ-ի տվյալներով բնակչության 5% ունի լսողության տարբեր խնդիրներ: Երեխաների մոտ էլ դա ահագին շատ է հանդիպում: Նույնիսկ նոր ծնված երեխաների մոտ համարվում է ամենահաճախ պատահող պոթոլոգիաներից մեկն է: Հանդիպում է հազարից մեկ հոգու մոտ միջինում:   30-50% դեպքերում համարվում է, որ լսողության կորուստն ունի ժառանգական բնույթ, բայց կարող են լսողական խնդիրներով երեխաներ ծնվել նաև առողջ ծնողներից:    Բժիշկ-սուրդոլոգ Նելլի Մովսեսովան պատմում է. - Տարբեր են պատճառները, ինչից հետո կարող է լինել լսողության իջեցում: Մեծ մաս դեպքերում լսողության իջեցումը կարող է լինել որպես հետևանք սուր-շնչառական վարակներից հետո կամ տարբեր, ուրիշ հիվանդություններից հետո ու մեծ մաս դեպքերում կրում է ժամանակավոր բնույթ:   Նորածինների լսողության սքրինինգի ծրագիրը Հայաստանում մեկնարկել է 2008 թվականին, իսկ 2018 թվականից այն իրականացվում է հանրապետության ամբողջ տարածքում: Ժամանակակից բժշկությունը տալիս է բոլոր հնարավորությունները երեխաների լսողությունը լավացնելու համար: Եթե ուզում եք աշխարհին կապող լսողական զգայարանը չկորցնել` հետևեք Ձեր առողջությանը:

«ՄԻՐ» հեռուստաընկերության «24» լրատվականի անդրադարձը օրգանների փոխպատվաստման թեմային` փոխպատվաստված սրտով Եղիշե Խաչատրյանի օրինակով: Եղիշեն վիրահատվել է Մինսկում, վերահսկվում է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի փոխպատվաստված օրգաններով պացիենտների դիսպանսեր ծառայությունում: Ասում է` 13 տարի առաջ երկրորդ անգամ է ծնվել, սրտի փոխպատվաստումն իր կյանքի երկրորդ շանսն էր:     Պատմում է Միր հեռուստաընկերության հայաստանյան թղթակից Արմեն Օսիպյանը: - Լաբորատոր հետազոտություններ անցնելուց հետո այցելություն սրտաբանին, ինքնազգացողության մասին զրույց, սրտի ուլտրաձայնային հետազոտություն,  ԷՍԳ և այլն երեք ամիսը մեկ։ Եղիշե Խաչատրյանը յուրահատուկ պացիենտ է՝ միակ մարդը Հայաստանում, որ ենթարկվել է սրտի փոխպատվաստման։ Բժշկուհին ասում է. - Եղիշեի վիճակը կայուն է։ Նա պատասխանատու է, ժամանակին գալիս է հետազոտությունների և դեղորայք ընդունում, հետևում է բոլոր խորհուրդներին: Ոչ մի վատ սովորություն չունի: Պետք է սնվել առողջարար մթերքներով, որոնք նվազեցնում են խոլեստերինը, հաճախ քայլեք մաքուր օդին և լինել ֆիզիկապես ակտիվ:   Թղթակիցը պատմում է. - 2004թ.-ին Եղիշե Խաչատրյանի մոտ սրտի խնդիր է առաջացել՝ կրծքավանդակի ցավ, թուլություն, օդի պակաս: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ նա սրտի կաթված է ստացել։ Երկրորդը կաթվածը պատահեց 4 տարի անց, սակայն սրտաբանական հիվանդանոցներում բուժվելուց հետո վիճակը չի բարելավվել։ Բժիշկների բազմաթիվ այցելություններից հետո պարզ դարձավ, որ սիրտն ու անոթներն այնքան են վնասվել, որ նույնիսկ ստենտավորումը կամ շունտավորումը չեն օգնի։ Անհրաժեշտ էր սրտի փոխպատվաստում, որը Հայաստանում չի արվում։ Եղիշեն հիշում է. - 2012 թվականին ես այլեւս չէի կարողանում շնչել առանց թթվածնային ապարատի։ Եղբայրս ինձ տարավ Նովոսիբիրսկ, որտեղ խորհրդատվությունը հաստատեց, որ միայն փոխպատվաստումը կօգնի։ Մեզ խորհուրդ տվեցին Մինսկի հիվանդանոցներից մեկը։ Գնացինք այնտեղ, ինձ ավելացրին հերթացուցակում։ 15-20 օր հետո հայտնվեց դոնորը՝ երեսուն տարեկան տղա, որ մահացել էր ավտովթարից։   Թղթակիցն ասում է. - Վիրահատությունը կատարել է հայտնի սրտային վիրաբույժ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Յուրի Օստրովսկին։ Այն ժամանակ արդեն Մինսկի սրտաբանական կենտրոնում մոտ 100 սրտի փոխպատվաստում էր կատարվել։ Պրոֆեսորն ասում է. - Տեխնոլոգիան մշակված էր, արդեն կար փորձ, և այդ իրավիճակում որոշումը կայացվել է հիվանդի վիճակից ելնելով։ Մեկ այլ բան է այն, որ դոնոր-փոխպատվաստվող զույգ ընտրելը միշտ խնդիր է: Սա, իհարկե, կախված է քաշից, հասակից, արյան խմբից և արված թեստերից, Cross Match-ից, այսինքն՝ դոնոր-փոխպատվաստվող զույգի համատեղելիությունից: Այս ամենն արված էր, ուստի փոխպատվաստումն իրականացվել է նշված չափանիշներին համապատասխան։   Թղթակիցն ասում է. - Վիրահատությունը, հետազոտություններն ու դեղերն արժեցել են 55,000 դոլար։  Ամեն ինչի համար վճարել են Եղիշեի եղբայրն ու ընկերները։ Եղիշեն ասում է. - Իհարկե հիշում եմ Յուրի Պետրովիչին։ Նա բարի մարդ է։ Ես երախտապարտ եմ նրան, ողջ բուժանձնակազմին, մեր բժիշկներին, ովքեր վերահսկում են իմ վիճակը, եղբորս և բոլոր նրանց, ովքեր օգնել են։ Ես գիտեմ, որ շատ մարդիկ սպասում են փոխպատվաստման: Ես անցել եմ դրա միջով և ուզում եմ հորդորել համաքաղաքացիներիս փոխել իրենց վերաբերմունքը այս երևույթի նկատմամբ, համաձայնել մահից հետո իրենց հարազատների օրգանների հավաքմանը, քանի որ այդպես շատ կյանքեր կփրկվեն։   Թղթակիցն ասում է: - Հայաստանում փոխպատվաստվում են միայն երիկամներ, լյարդ, եղջերաթաղանթ, իսկ դոնորները մերձավոր ազգականներ են։ Օրգանների և հյուսվածքների փոխպատվաստման մասին օրենքի համաձայն՝ եթե անձը գրավոր չի հրաժարվել, ապա մահից հետո համարվում է պոտենցիալ դոնոր, եթե նրա հարազատները համաձայնում են օրգան վերցնելուն, սակայն մինչ այժմ նման դեպքեր չեն եղել։ Առողջապահության նախարարությունը մշակել է օրենսդրական փոփոխություններ, որոնք կմոտեցնեն հետմահու նվիրատվության համակարգի ներդրումը և փոխպատվաստվողների ռեգիստրի ստեղծումը: Արաբկիր բժշկական կենտրոնի հեմոդիալիզի բաժանմունքի վարիչ Էլեն Նազարյանն ասում է. - Օրենքի փոփոխության դեպքում հնարավոր կլինի ստեղծել հետմահու դոնորների օրգանների ցանկ, որը թույլ կտա իրականացնել սրտի, թոքերի, ենթաստամոքսային գեղձի և ավելի շատ երիկամների փոխպատվաստումներ։ Այսօր Հայաստանում դիալիզ է ստանում 1100 հիվանդ, որից 400-ը երիկամի փոխպատվաստման կարիք ունեն, իսկ փոխպատվաստվողների ռեգիստրը կարող է իրականացվել, երբ բոլոր մասնագիտական ​​բժշկական կենտրոնները միանան էլեկտրոնային առողջապահության համակարգին։   Թղթակիցն ասում է: - Փորձագետները նշում են, որ հետմահու նվիրատվության ներդրումը մեծապես կշատացնի մարդկային կյանքեր փրկելու հնարավորությունները։ Եղիշե Խաչատրյանը երեկոյան հավաքվելու է ընտանիքի հետ՝ նշելու իր երկրորդ ծննդյան օրը և շնորհակալություն հայտնելու բոլոր նրանց, ովքեր իրեն երկրորդ կյանք են տվել։

Փետրվարի 29-ը բժշկական օրացույցում առանձնացված է որպես հազվադեպ հիվանդությունների օր: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության սահմանմամբ` հազվադեպ են համարվում այն հիվանդությունները, որոնք հանդիպում են 2000 մարդուց մեկի մոտ կամ ավելի սակավ: Աշխարհում մոտ 300 մլն մարդ հազվադեպ հիվանդություն ունի: Բժշկական գրականությունը նկարագրում է շուրջ 7000 տեսակի հազվադեպ հիվանդություն, որոնց 80%-ը գենետիկ ծագում ունի: Նշվում է նաեւ, որ հազվադեպ հիվանդությունների ախտորոշման միջին ժամանակը մոտավորապես 4,8 տարի է: Թերեւս այս է պատճառը, որ օրվա այս տարվա նշանաբանն է հազվադեպ հիվանդությունների ավելի վաղ եւ ճշգրիտ ախտորոշումն ու բուժման հնարավորությունների մեծացումը:   «Արաբկիր» բժշկական համալիրի նյարդաբանության, ռեւմոտոլոգիայի եւ մյուս ծառայություններում նույնպես ժամանակ առ ժամանակ ախտորոշվում են հազվադեպ հիվանդություններ: Այս դեպքերի հաճախականությունը Հայաստանում, կարելի է ասել, համեմատական է համաշխարհային տվյալների հետ: Հատկապես հազվադեպ հիվանդությունների ախտորոշման եւ պացիենտների հետագա վարման գործընթացում մեր մասնագետները կարեւորում են համագործակցությունն իրենց արտասահմանյան գործընկերների հետ` չխնայելով ջանքերը յուրաքանչյուր պացիենտի կյանքի եւ կյանքի որակի համար:

Հանրային հեռուստաընկերության անդրադարձը էպիլեպսիա ունեցող երեխաների ախտորոշման եւ բուժման քիչ ինվազիվ վիրահատական ճանապարհին` «Արաբկիր» բժշկական համալիրում: Արդի բժշկագիտության այս ձեռքբերումը` ստերեոտակտիկ էլեկտրաէնցեֆալոգրություն, թույլ է տալիս հնարավորինս ճշգրիտ ախտորոշել էպիլեպտոգեն օջախն ու հեռացնել այն` էականորեն փոխելով պացիենտի կյանքի որակը:   «Արաբկիր» ԲՀ-ԵԴԱԻ նյարդավիրաբուժական ծառայության ղեկավար Նիկո Արզումանյանը պատմում է. - Իմպլանտացված էլեկտրոդների ամեն մի միկրոէլեկտրոդից մենք գրանցում ենք հերթականությամբ գլխուղեղի էլեկտրական ակտիվությունը և համապատասխան մասնագետները հայտնաբերում են հետազոտության ընթացքում հիվանդի մոտ էպիլեպսիայի ցնցումներ առաջացնող օջախները:    Հայաստանում էպիլեպսիա ունեցող երեխային առաջին անգամ կատարվել է ստերեո-էէգ: Սա այս հիվանդության բուժման արդիական ու ամենաբարդ մեթոդներից է: Իրականացվում է նվազ-ինվազիվ միջամտությամբ: Հետազոտության ընթացքում տեղեկություն է ստացվում ուղեղի բջիջների ակտիվության մասին` հնարավորություն տալով ճշգրիտ հայտնաբերել էպիլեպսիայի օջախը:    Նիկո Արզումանյանը ասում է.  - Երբ որ հայտնաբերվում է հստակ զոնան էպիլեպտոգեն, մի անգամից մենք առանց որևիցե կտրվածքի, առանց որևիցե գանգի վնասման մենք իրականացում ենք նշված զոնաների աբլիացիա` ռադիոհաճախային աբլիացիա, այսինքն վառում ենք նշված օջախները և հիվանդն ունի հնարավորություն ազատվելու իր էպիլեպտոգեն ցնցումներից: Հիվանդների մեծ մասի դեպքում ստերեո-էէգն պարզապես մեզ տալիս է հստակ ինֆորմացիա և նրա օգնությամբ մենք հայտնաբերում ենք էպիլեպտոգեն զոնան, որը հետագայում արդեն բաց եղանակով վիրահատում ենք և հասնում ենք ավելի մեծ արդյունքի:   Բիայնա Սուխուդյանն ասում է. - Էդ միջամտությունից հետո պացիենտը, ով ամեն ամիս ուներ ցնցումներ, մեկ ամիս ցնցում չունեցավ: Դա մեզ արդեն հուշում էր, որ մեր որոշումը ճիշտ էր, ու մենք գիտեինք, որ աբլիացիայից հետո հնարավոր չի, որ ինքը մեկընդմիշտ ազատվի իրա նոպաներից: Անցավ ևս մեկ ամիս և մենք էդ պացիենտին վիրահատեցինք արդեն ուղղակի էդ օջախը հեռացրեցինք: 14 ամյա երեխային ստերեո-էէգն հայ բժիշկները կատարել են բուլղարացի գործընկերների հետ: Բժիշկը բացատրում է այդ միջամտությունն իրականացվում է ստերեոտակտիկ համակարգի օգնությամբ:   Նյարդավիրաբուժ Նիկո Արզումանյանը պատմում ու ցույց է տալիս. - Սարքն ունի բազմաթիվ կորդինատներ, անկյուն և այս ամենի օգնությամբ մենք ստանում ենք հստակ այն կետը, որտեղից պետք է մեր էլեկտրոդը թափանցի գլխուղեղ: Ապա արվում է մաշկի 1.5մմ կտրվածք և գանգոսկրի ընդամենը 2մմ տրամագծով կտրվածքից այ այսպիսի խորանիստ էլեկտրոդներ տեղադրվում են գլխուղեղի համապատասխան զոնաներում:   «Արաբկիր» բժշկական համալիրում գործում է էպիլեպտոլոգիայի դիսպանսեր, որտեղ հաշվառված է մինչև 18 տարեկան մոտ 3800 բուժառու: Բիայնա Սուխուդյանը բացատրում է.  - Վիրահատությունը բոլոր պացիենտների համար չէ, պետք է դա նշել: Էպիլեպսիայով տառապող հիվանդների մոտ 70% ենթարկվում է դեղորայքային բուժման, և 30% դրանք դեղորայք կայուն տարատեսակներ են: Ուրեմն դրանցից էլ մոտավորապես 50% միայն կարող են հանդիսանալ թեկնածու էպիլեպսիայի վիրաբուժության համար:  Էպիլեպսիան քրոնիկ հիվանդություն է, կարող է տարբեր դրսևորումներ ունենալ` շարժողականից մինչև զգացողական ցնցումներ:    Բժիշկ Սուխուդյանն ասում է․  - Մանկական հասակում հիմնականում գործ ունենք ժառանգական ձևերի հետ, բայց թվեմ մի քանի ձեռքբերովի պատճառներ, օրինակ` նույն մանկական ուղեղային կաթվածը, փոքր տարիքում տարված պտղի ասվիքսիան, տարբեր ինֆեկցիոն հիվանդություններ, որոնք ախտահարում են գլխուղեղը, ուռուցքային հիվանդություններ, իմուն հիվանդություններ: Այսինքն պատճառները կարող են լինել շատ:   Եթե մարդը ցնցումների մեջ է ընկնում հանրային վայրում քաղաքացիներն առաջին օգնություն ցուցաբերելիս շատ հաճախ բժիշկի խոսքով ոչ ճիշտ քայլեր են անում:    Բժիշկ Սուխուդյանը հորդորում է․  - Չխառնվել, բերան չբացել, լեզու չքաշել, չփորձել որևէ կերպ գիտակցության բերել պացիենտին, որովհետև շատ անգամ հարվածում են, ջուր են լցնում վրան և այլն: Էդպիսի բաներ անել պետք չէ:    Առաջինը` մարդուն պետք է շրջել կողքի և շտապ օգնություն կանչել:    

Իմունիտետի եւ դրա վերաբերյալ միֆերի ու իրականության մասին Novosti-Armenia Stories-ը զրույցի էր հրավիրել «Արաբկիր» բժշկական համալիրի շնչառական բժշկության, ալերգոլոգիայի եւ իմունոլոգիայի ծառայության ալերգոլոգ-իմունոլոգ Աստղիկ Ղազանջյանին:   

Դպրոցներում առողջ ապրելակերպի դասավանդման խմբակների գործունեության, դասընթացի բովանդակության ու ակնկալվող արդյունքների մասին «Արմենպրես» լրատվական գործակալությունում տեղի ունեցած մամուլի ասուլիս մասնակցել է նաեւ «Արաբկիր» ԲՀ-ԵԴԱԻ մանկաբույժ, դեռահասների առողջության ծրագրերի համակարգող Մարինա Մելքումովան:   Բժշկուհին նշել է, որ դասընթացի թեմաներն ուղղված են անձի զարգացմանը, անվտանգությանը, առաջին օգնությանը, վնասակար ազդեցություններից խուսափելու կարողություններին: Մանրամասները` հղումով:  

Պրոֆեսոր Արա Բաբլոյանի խոսքը Հայկական ուռուցքաբանական 4-րդ կոնգրեսի բացման ժամանակ   News.am-ի անդրադարձը:  

Մեր մանկաբույժներից Քնարիկ Սուքիասյանը #OPENFamilyEducation-ի շրջանակում ներկայացրել է մի քանի հետաքրքիր փաստ ջերմաչափերի եւ ջերմաչափման մասին: Լսեք ու հիշեք, սիրելի ծնողներ, որ երեխայի մարմնի ջերմություն ձեռքի ափով «չափելը» պարզապես սխալ է:

«Մինչեւ 1 տարեկան երեխաների բաժանմունքի» մանկաբույժներից Աննա Առաքելյանը #OPENFamilyEducation ծրագրի շրջանակում ներկայացրել է կարեւոր կետեր, որ պետք է իմանան ամենափոքրիկների ծնողները` ռեսպիրատոր-սինցիտիալ վիրուսի, դրա նշանների եւ այդ նշանները նկատելու դեպքում անհրաժեշտ գործողությունների մասին:

«Արաբկիր» բժշկական համալիրի մասնագետները սիրով միացել են #OPENFamlilyEducation ծրագրին` իրենց խորհուրդներով նպաստելու ծնողների իրազեկվածության բարձրացմանն ու երեխայի առողջության հետ կապված խնդիրների դեպքում արագ եւ ճիշտ կողմնորոշմանը:   Մանկաբույժ Հասմիկ Վարդանյանը` սուր լարինգոտրախեիտի, կամ ինչպես շատերին է ծանոթ, կեղծ կրուպի մասին:

  «Արաբկիր» բժշկական համալիրի նյարդավիրաբույժների եւ նյարդաբանների թիմը Հայաստան է բերում էպիլեպսիայի ախտորոշման եւ բուժման արդիական մեթոդները: Այս անգամ բուլղարացի գործընկերների հետ` Սոֆիայի Իվան Ռիլսկու անվան համալսարանական հիվանդանոցից, մեր բժիշկները ստերեոէէգ են կատարել. եզակի միջամտություն` էպիլեպսիայի օջախները հստակ հայտնաբերելու եւ հետագա վիրահատական բուժումը ճիշտ կազմակերպելու համար:   Մանրամասները` news.am-ի տեսանյութում:   14 տարեկան Էրիկը, որը մանկուց ունի դեղորայքակայուն էպիլեպսիա, այժմ հնարավորություն ունի վերջնականապես ազատվելու ցնցումներից։ «Արաբկիր» բժշկական համալիրում նա ժամանակակից հետազոտություն է անցել։ Կատարել են ստերեոէնցեֆալոգրաֆիա։ Դա ախտորոշիչ, իսկ որոշ դեպքերում՝ բուժիչ մեթոդ է, որը հնարավորություն է տալիս ճշգրիտ հայտնաբերել էպիլեպսիայի օջախները գլխուղեղում։ Հայաստանում այն կատարվել է առաջին անգամ։   Ի տարբերություն սովորական էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիայի, ստերեոէէգ–ն կատարվում է վիրահատական՝ քիչ ինվազիվ եղանակով։ Գլխուղեղի խորանիստ հատվածներում ստերեոտակտիկ համակարգի օգնությամբ տեղադրվում են հատուկ էլեկտրոդներ, որոնց միջոցով գրանցվում է Էպիլեպտիկ ակտիվությունը։   «Ստերեոէէգն համարվում է հետազոտություն նախևառաջ, բայց հետազոտության արդյունքներից ելնելով հնարավոր է նաև կատարել քիչ ինվազիվ բուժում էպիլեպսիայի։ Տեղադրվում են էլեկտրոդներ, այնուհետև նյարդաբանական թիմը հետազոտում է բոլոր կոնտակտները, և համապատասխան օջախները հայտնաբերելու դեպքում կատարվում է քննարկում՝ կատարել արդյոք կոագուլյացիա, թե տվյալ հատվածի վիրաբուժական հեռացում», – ասում է «Արաբկիր» ԲՀ–ի նյարդավիրաբույժ Սևակ Բադալյանը։   Էրիկի դեպքը յուրահատուկ էր՝ նրան հետազոտել էին բոլոր հնարավոր եղանակներով, սակայն էպիլեպտոգեն օջախը որոշել չէր հաջողվում։ Ճշգրիտ ախտորոշման համար նրա գլխուղեղում այժմ 12 էլեկտրոդ են տեղադրել, և բժիշկները հետևում են երեխայի ուղեղի ակտիվությանը՝ հետագա բուժման ընթացքը որոշելու համար։    «Ինչի մենք որոշեցինք կատարել այս պացիենտին ստերեոէէգ, որովհետև կար կասկած, թե որտեղից է ծագում էպիլեպտիկ ակտիվությունը։ Էրիկը ուներ օջախ, տեսանելի ՄՌՏ–ի վրա, բայց Էրիկի նոպաների նկարագրությունը, վիդեոտեսագրությունը, ինչպես նաև ԷԷԳ–ն չէր համընկնում, և կասկած էր հուրուցում  կլինիցիստների մոտ, որ օջախը, որը ենթակա է հեռացման, դա չէ։   Եվ մենք որոշեցինք, բացի այդ օջախից նաև էլեկտրոդներ տեղադրել առաջային հատվածներում, որոնք ավելի կասկածելի էին թվում ցնցման կլինիկական պատկեր առաջացնելու մեջ։ Եվ անմիջապես երկրորդ օրը տեղադրումից հետո  մենք համոզվեցինք, որ մեր հիպոթեզը ճիշտ էր, որ այդ օջախը որևէ կապ չուներ Էրիկի էպիլեպսիայի հետ, և ցնցումները նույն կողմի բայց շատ ավելի առաջային հատվածներից են ծագում։ Ու դա մեզ հնարավորություն է տալիս ճշգրիտ պլանավորելու սպասվելիք վիրահատությունը», – ասում է «Արաբկիր» ԲՀ–ի Նյարդաբանության և էպիլեպտոլոգիայի ծառայության ղեկավար Բիայնա Սուխուդյանը։     «Արաբկիր» բժշկական համալիրում առաջին ստերեոէնցեֆալոգրաֆիան կատարվել է բուլղարացի բժիշկների մասնակցությամբ։ Սոֆիայից մանկական նյարդաբան Պետյա Դիմովան ասում է. Բիայնա Սուխուդյանի և «Արաբկիր» ԲՀ–ի նյարդավիրաբուժական թիմի հետ համագործակցում են արդեն 15 տարի։   «Հրաշալի թիմ է։ Սա դեռ առաջին դեպքն է, բայց իրենք ամեն ինչ գիտեն, և կարող են վիրահատել ապագայում, և օգնել պացիենտներին Հայաստանում։ Այս հիվանդանոցը, ղեկավարությունը շատ բան է անում, որպեսզի հետազոտման և բուժման բոլոր ժամանակակից մեթոդները հասանելի լինեն Հայաստանի քաղաքացիներին, հատկապես՝ երեխաներին», – ասում է Բուլղարիայից մանկական  նյարդաբան Պետյա Դիմովան։   Բժիշկներն այժմ հետևում են երեխայի սպոնտան ցնցումներին, ինչպես նաև կատարում են հատուկ ստիմուլյացիա, որպեսզի ընտրեն այն կոնտակտները, որոնք պետք է ենթարկվեն աբլյացիայի։ Փոքր օջախների դեպքում աբլյացիայից հետո խնդիրը կարող է վերջնականապես լուծվել, բայց որպես կանոն դա միայն ժամանակավոր ազդեցություն է ունենում։ Հիվանդության վերջնական բուժման համար անհրաժեշտ է էպիլեպտոգեն օջախը հեռացնել վիրահատական եղանակով։

«Արաբկիր» բժշկական համալիրի երեխաների եւ դեռահասների առողջության ինստիտուտի ղեկավար, մանկաբույժ Սերգեյ Սարգսյանը պատասխանել է Հանրային հեռուստաընկերության «Լուրերի» հարցերին` հայերին գենետիկորեն բնորոշ եւ մեր պոպուլյացիայում բավական տարածված պարբերական հիվանդության մասին:   Տասնամյակներ առաջ ստեղծված դիսպանսեր վերահսկողության ծառայության շնորհիվ է, որ պարբերական հիվանդություն ունեցող մինչեւ 18 տարեկան երեխաների մոտ 16%-ից 0-ի են հասել հիվանդության բարդացման եւ դրա հետեւանքի` երիկամային անբավարարության դեպքերը:     Հայաստանում բուժում է ստանում պարբերական հիվանդություն ունեցող շուրջ 3600 երեխա: Նաև տարբեր երկրներում բնակվող մինչև 18 տարեկան մեր հարյուրավոր հայրենակիցները, որոնք ունեն նույն ախտորոշումը: Բժիշկն ընդգծում է` հիվանդությունն ախտորոշում է տարեկան մոտ 400 երեխայի մոտ: Վերջին տարիներին աճի միտում կա:   «Արաբկիր» ԲԿ-ԵԴԱԻ-ի ղեկավար, մանկաբույժ Սերգեյ Սարգսյանը պատմում է. - Պարբերական հիվանդությունը դա` ժառանգական հիվանդություն է: Ժողովրդի մեջ ընդունված է երբեմն անվանել «Երևանյան» հիվանդություն, բայց դա Երևանի հետ որևէ առնչություն չունի: Միջազգային դասակարգման մեջ դա կոչվում է «ընտանեկան, միջերկրածովային տենդ» և նշվում է, որ հիվանդանում են այս տարածաշրջանում ծագում ունեցող ազգերը` հայերը, հրեաների սեֆարդները, արաբները և իհարկե թուրքերը, որոնք բնականաբար այդ գենը ստացել են այն ազգերի միջոցով, որոնց հետ նրանք խառնվել են այս հարյուրամյակների ընթացքում:   Հիվանդությունը կարող է արտահայտվել կրկնակի տենդով, որովայնացավերով` ընդհում մինչև երիկամային անբավարություն: Հիվանդությունը բավականին տարածված է հայ բնակչության շրջանում: Դեպքերի մեծ մասը զարգանում է մինչև 20 տարեկանը` կախված գենի տեսակից:   Բժիշկ Սարգսյանն ասում է. - Հինգից մեկն ունենում է մեկ գեն, բայց մեկ գենը բավարար չէ: Պետք է, որ գեները համադրվեն, լինեն երկու գեն իրար հետ` և մայրական, և հայրական, որ դեպքերի մեծ մասում, որ զարգանա հիվանդությունը:   Եթե 90ականներին մեր երկրում երեխաների մոտ 16% մինչև չափահաս դառնալն արդեն ուներ երիկամային բարդություններ, հիմա` պատկերն այլ է:   Սարգսյանը բացատրում է. - Գենի հայտնաբերումը, որը Հայաստանում գենետիկայի կենտրոնն իրականացրեց Հայաստանի պայմաններում, այնուհետև հետագա կազմակերպչական աշխատանքները, յուրահատուկ դիսպանսեր մոդելի ներդրումը, որի ժամանակ տվյալ հիվանդները, պացիենտներն այցելում են կենտրոն, ստանում են համապատասխան բուժում և ստուգումներ` բերեցին նրան, որ այսօր կարող եմ զեկուցել, որ այդ թիվը` 16%, հարյուրապատիկ իջել է: Մենք ունենք եզակի երեխաներ, որոնք առնվազն մանկական տարիքում ունենում են երիկամային բարդություններ:   «Արաբկիր» բժշկական համալիրի պարբերական հիվանդության մանկական հանրապետական կենտրոնում 0-18 տարեկան երեխաների բուժումն իրականացնում է պետպատվերով:    Սերգեյ Սարգսյանն ասում է. - 18 տարեկանից բարձր ևս կարող են տարածքային առողջապահական օղակում ստանալ համապատասխան դեղամիջոց և հսկվել:   Կան բուժման ու հսկողության մոդելներ, կարևորը` հիվանդությունն ախտորոշել ժամանակին ու առավել վաղ փուլում:

Սուր շնչառական վարակներով ծանրաբեռնված այս օրերին մեր բժշկուհիները հասցրել են նաեւ պատասխանել տարբեր լրատվամիջոցների լրագրողներին: Նպատակը` ավելի տեղեկացված դարձնել ծնողներին, որպեսզի երեխայի առողջության հետ կապված քայլերը լինեն մտածված, ճիշտ եւ ժամանակին: «Ընդունարան եւ անհետաձգելի բուժօգնություն» բաժանմունքի մանկաբույժներից Անահիտ Սարուխանյանը պատասխանել «Արմլուրի» հարցերին:  

Սուր շնչառական վարակների թեմային անդրադարձել է նաեւ Հանրային հեռուստաընկերությունը: Լուրերի հարցերին պատասխանել է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի «Ընդունարան եւ անհետաձգելի բուժօգնություն» բաժանմունքի մանկաբույժներից Մերի Մարանդյանը:   Լսեք, տեղեկացված եղեք եւ կարողացեք կառավարել իրավիճակը` ճիշտ քայլերով:     Արաբկիր բժշկական կենտրոնն այս օրերին այցելուների պակաս չունի: Դիմելիության բարձր ակտիվության պատճառը սեզոնին բնորոշ սուր շնչառական վարակներն են:    Մանկաբույժ Մերի Մարդանյանը պատմում է. - Երեխաների մեծ մասն արդեն դիմում են դեսատուրացված, բրոնխիոլիտի պատկերով, որոնք 100% ընդունելիության ցուցում են համարվում արդեն հիվանդանոցային պայմաններ: Դրանով է պայմանավորված մեծ հոսքը հիվանդանոցները, որովհետև բոլոր բալիկները թթվածնակախյալ են լինում մեծ տոկոս դեպքերում և կարիք է լինում ինտենսիվ հսկողության հիվանդանոցային պայմաններում:    Բուժկենտրոնում օրական 120-125 բուժառու են ընդունում: Փոքրիկների մոտ հիմնականում գրիպի А և B տեսակներն են:   Բժշկուհին ասում է. - Խորհուրդ կտամ, որ բոլոր այն բալիկները, ովքեր ունեն վիրուսին բնորոշ նշաններ առաջին հերթին մայրիկի և հայրիկի ուղեկցությամբ  դիմեն տեղամասային օղակի մանկաբույժին, գնահատվի երեխայի վիճակը և նոր` ըստ անհրաժեշտության, եթե իսկապես կարիք կա հիվանդանոցային բուժ օգնության, համապատասխան ուղեգրում լինի դեպի հիվանդանոց, որը կկրճատի ինչպես հիվանդանոց դիմելիությունը, այնպես էլ` այն բալիկների առաջնային օգնությունը, որոնք իսկապես մեր կարիքն ունեն:   Թեև հոկտեմբերից մայիսը Հայաստանում սուր շնչառական վարակների սեզոն է համարվում, բայց հատկապես վերջին օրերին դիտվում է հիվանդացության ակտիվացում:    ՀՀ ԱՆ ՀՎԿԱԿ վարակիչ և ոչ վարակիչ հիվանդությունների համաճարակաբանության վարչության պետ Ռոմելլա Աբովյանն ասում է. - Մենք ունենք և գրիպ A իր բոլոր ենթատեսակներով, ունենք շրջանառվող գրիպ B, ունենք այլ շնչառական վիրուսային վարակներ` և պարագրիպ և ադենովիրուս, և էռես(RS) վիրուս, ռինովիրուս: Մենք նաև ունենք արձանագրված դեպքեր, երբ անձն ունի համավարակ, այսինք` ադենովիրուս ռինովիրուսի հետ և այլ համավարակներ, ինչը բնականաբար էլ ավելի բարդացնում է կլինիկական ընթացքը: Ամսի 8-ի դրությամբ մենք ունենք դիմելիություն առաջնային պահպանման օղակ 1547 դեպք, որից 1105 0-18 տարեկանների շրջանում, ինչը կազմում է ընդհանուր դիմելիության 71%:   Այսինքն նախորդ օրվա համեմատ դիմելիությունն աճել է 1.8 անգամ, նախորդ տարվա նույն օրվա համեմատ` 4.9 անգամ: Ամենօրյա վերլուծությունները ցույց են տվել, որ ավելացել են նաև շտապ օգնության կանչերի թիվն ու հոսպիտալացման դեպքերը:    Տիկին Աբովյանն ասում է. - Եղել է 216 կանչ, որից 61 0-18 տարեկանների շրջանում, ինչը կազմում է ընդհանուր դեպքերի 36%, իսկ թոքաբորբով շտապ օգնության 24 կանչ է գրանցվել, որից 3 0-18 տարեկանների շրջանում:   Հունվարի 8-ի դրությամբ հոսպիտալացվել է 749 բուժառու` 170-ով ավելի քան նախորդ օրը: Կտրուկ աճն Աբովյանը կապում է շաբաթ-կիրակի բժշկական կազմակերպություններ չդիմելու հետ:    Ռոմելլա Աբովյանն ասում է. - Առողջապահության նախարարությունը հորդորում է պատվաստվել գրիպի նկատմամբ, որպեսզի անգամ վարակվելիս ավելի թեթև տանեն հիվանդությունը, զերծ մնան բազմաշատ վայրերից:   Ախտանշաններ ունենալու դեպքում դպրոց և նախակրթարան չուղարկել երեխաներին, և կրել դիմակներ:

Սուր շնչառական վիրուսային վարակների մասին «Էպիկենտրոն» լրատվականի հարցերին պատասխանել է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի Ընդունարան եւ անհետաձգելի բուժօգնության բաժանմունքի մանկաբույժներից Թամարա Չաղարյանը:   Ձմռանը սուր շնչառական վիրուսներն ակտիվանում են` վարակելիությունը բարձր է: Տարածվում են հիմնականում օդակաթիլային ճանապարհով: Առավել խոցելի խմբում են երեխաները: Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի տվյալով վարակակիրների 70% մինչև 18 տարեկաններն են:   Հատկապես տոնական օրերին բուժ հաստատություններում գերհագեցած գրաֆիկով են աշխատել: Վիրուսները տարածվել են առավելապես Ամանորին` միմյանց տներ այցելությունների ժամանակ:   Մանկաբույժ Թամարա Չաղարյանն ասում է. - Ունենք շնչական վիրուսներով հիվանդացության զգալի աճ: Չէի ասի, թե այս տարի այդ հիվանդացությունը գերազանցում է նախորդ տարիներին, որովհետև դեկտեմբեր, հունվար, փետրվար ամիսներին միշտ էլ եղել է ծանրաբեռնվածություն սուր շնչական վիրուսների առումով: Ներկայումս բավականին տարածված են գրիպ A ենթատեսակի վիրուսով հարուցվող հիվանդությունները, ինչպես նաև հաճախակի ունենում ենք ռեսպիրատոր - սինցիտիալ վիրուսային վարակի դեպքեր: Երեխաների շրջանում ավելի քիչ` սակայն ունենում ենք նաև հաստատված Կորոնավիրուսային վարակի դեպքեր:   Վիրուսի ախտանշաններն են` ջերմությունը, հազը, հևոցը, դժվարաշնչությունն, ընդհանուր թուլությունն ու քթահոսությունը: Բարդություններից խուսափելու համար Արաբկիր բժշկական համալիրի անհետաձգելի բուժօգնության բաժանմունքի մանկաբույժը ծնողներին խորհուրդ է տալիս ինքնաբուժությամբ չզբաղվել: - Ցանկալի է հիվանդության առաջին իսկ ախտանշանների դեպքում դիմել տեղամասային մանկաբույժին, որպեսզի տրվեն համապատասխան խորհուրդները: Եթե առկա են սիմպտոմներ, որոնց դեպքում կարիք է լինում հոսպիտալացման, էդ դեպքում արդեն կազմակերպվում է երեխայի հետագա ուղեգրումը մանկաբուժական ստացիոնարներ:    Ստացիոնար բուժում ստացող 6 տարեկան Արարատը մի քանի օրում հասցրել է ընկերանալ հիվանդասենյակի փոքրիկների հետ: Ոչ թե ախտանշաններից է գանգատվում, այլ սրտնեղում է ընկերներին շուտ-շուտ հրաժեշտ տալու համար:   Արարատն ասում է. - Իմ ընկերները գնացին` ես մնացի:   Սեզոնային վիրուսներից խուսափելու և դրանք կանխարգելելու լավագույն մեթոդը թե մեծահասակների թե փոքրերի համար պատվաստումն է` ասում է մանկաբույժը: - Յուրաքանչյուր տարի` սկսած հոկտեմբեր, նոյեմբեր ամիսներից ծնողները կարող են դիմել տեղամասային պոլիկլինիկա՝ ընդորում ինչպես երեխաներին, էնպես էլ մեծահասակներին ցանկալի է իրականացվի գրիպ A և B ենթատեսակների համար նախատեսված կանխարգելիչ պատվաստումները: Կանխարգելման մյուս մեթոդը` հնարավորինս խուսափել  հիվանդների հետ շփումից, հաճախակի ախտահանել ձեռքերն, օդափոխել փակ տարածությունները:   Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի տվյալով հունվարի 7-ի դրությամբ 579 քաղաքացի հոսպիտալացվել է: Նրանց 90% մինչև 18 տարեկան երեխաներ են: Բժշկական կենտրոններ տեղափոխվածներից 181 մոտ թոքաբորբ է ախտորոշվել: Վերջին 10 օրվա ընթացքում վիրուսից մահվան դեպքեր չեն արձանագրվել: Ուսումնական տարվա մեկնարկով պայմանավորված մասնագետները հիվանդության աճ են կանխատեսում:

Տարվա այս շրջանում սովորաբար ծանրաբեռնվում են մանկական հիվանդանոցների ընդունարանները: Պատճառը հայտնի է՝ սուր շնչական վիրուսային վարակներ: Այս սեզոնին առավել հաճախ շրջանառվում է ռեսպիրատոր սինցիտիալ վիրուսը: «Արաբկիր» բժշկական համալիրի շնչառական բժշկության եւ ալերգոլոգիայի ծառայության ղեկավար Աստղիկ Բաղդասարյանը ներկայացրել է մանրամասներ` սուր շնչառական վարակների եւ դրանց կանխարգելման մասին:   Եթե երեխան վարակվել է, դիմե՛ք մանկաբույժին և հետևե՛ք ջերմիջեցման ճիշտ կանոններին: Ջերմիջեցում պետք է կատարել 38,6 և բարձր ջերմության դեպքում, երբ երեխան ջերմության ֆոնին ունի անհանգստություն։ Եթե երեխան ջերմում է, սակայն ակտիվ է, ինքնազգացողությունը լավ է, կարող եք պարզապես թեթևացնել հագուստը, տալ շատ հեղուկներ և կատարել շփումներ սենյակային ջերմաստիճանի ջրով։ Ջերմիջեցնող դեղերից նախընտրելի է օգտագործել օշարակներն ու մոմիկները, ավելի մեծ երեխաների դեպքում՝ նաև դեղահաբերը: Վիրուսային վարակները չի կարելի բուժել հակաբիոտիկներով. դրանք որևէ կերպ չեն ազդում վիրուսի վրա: Սպիրտային լուծույթով շփումներ երեխաներին անել չի կարելի, քանի որ երեխաների մաշկը ունի լավ զարգացած ներծծող հատկություն, ինչի արդյունքում կարող են դրսևորվել տոքսիկ էֆեկտներ։ Հիշեք, որ ձեր առաջին օգնականը առողջության առաջնային օղակի մանկաբույժն է: Դիմեք նրան, եթե տեղամասային մանկաբույժը գտնի, որ կարիք կա ստացիոնար բուժօգնության, նա կուղղորդի ձեզ դեպի համապատասխան բժշկական հաստատություններ:

Սուրբ Ծննդյան ճրագալույցի այս երեկոն թող լույս վառի բոլորի ճանապարհին, ապաքինվեն բուժման կարիք ունեցող փոքրերն ու մեծերը, տուն դառնան մեր բոլոր հարազատները, խաղաղության մեջ աշխատենք ու ստեղծագործենք ամենքս՝ հանուն մեր նվիրական երազանքի:   Բարի Նոր տարի եւ Սուրբ Ծնունդ

Ուշադրություն, սիրելի գործընկերներ,   «Արաբկիր» միացյալ մանկական բարեգործական հիմնադրամը հաստատել է Արցախից բռնի տեղահանված բուժաշխատողների մասնագիտական եւ գիտական զարգացման աջակցության ծրագիր` 2024թ-ի համար, 2.400.000 ՀՀ դրամի չափով: Ծրագիրը մեկնարկելու է 03.01.2024թ-ից:   Ծրագրին կարող են դիմել շրջափակումից, պատերազմից եւ բռնի տեղահանումից տուժած արցախցի բուժաշխատողները /բժիշկներ, բուժքույրեր, լաբորանտներ, թերապիստներ եւ այլն/` առանց տարիքային սահմանափակումների:   Ծրագիրը տրամադրելու է մասնակի ֆինանսական աջակցություն /մինչեւ 500.000 ՀՀ դրամ/` տեղային եւ միջազգային սիմպոզիումների, կարճաժամկետ եւ երկարաժամկետ դասընթացների ու վերապատրաստումների մասնակցելու, ինչպես նաեւ միջազգային բարձր վարկանիշ ունեցող ամսագրերում հոդվածների հրապարակման համար:   Աջակցության չափը կախված է լինելու մասնագիտական ծրագրի վարկանիշից, մասնակցության ծավալից եւ նախատեսվող ծախսերից:   Դիմողը պետք է ներկայացնի գիտաժողովի կամ այլ կրթական ծրագրի մասնակցության հավաստիացումը, նախատեսվող ծախսերը, հոդվածի տպագրման դեպքում` հավաստիացում այն մասին, որ ամսագիրն այն ընդունել է եւ հրապարակման համար պահանջվող գումարի չափը: Որոշումները կայացնելու է խորհուրդը: Նախապատվություն տրվելու է գիտաժողովների ընդունված թեզեր ունեցող դիմողներին: Յուրաքանչյուր անձ ծրագրին կարող է դիմել տարեկան մեկ անգամ: Հայտերն ու ծագող հարցերն ուղարկել ծրագրի համակարգող Բիայնա Սուխուդյանին` [email protected] հասցեով: Խորհրդի որոշումների մասին տեղեկությունները դիմողները կստանան 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում:

  Սիրելի ծնողներ, ձեզանից շատերը հարցեր են ուղարկում մեզ` տարբեր հիվանդությունների մասին: Վերջին շրջանում առավել հաճախակի են թոքաբորբի վերաբերյալ հարցերը: Այս հիվանդության մասին շատ տեղեկություններ կարելի է գտնել համացանցում, որոնք ներկայացնում են դրա առաջացման պատճառները, դասակարգումը, ախտանշաններն ու ընթացքը, հնարավոր բարդությունները, բուժման ու կանխարգելման ձեւերը:   Առատ եւ բազմազան տեղեկությունների մեջ չխճճվելու համար առաջարկում ենք կարդալ բժիշկ Բոյաջյանի կարճ խոսքը` թոքաբորբի վերաբերյալ, հետեւել խորհուրդներին, ժամանակին եւ ճշգրիտ կատարել մասնագետի նշանակումները` ինքնուրույն չփոխելով դեղերի ցանկը կամ քանակը:

Մեզ համար պատիվ է տարիներ շարունակ լինել Հայ օգնության ֆոնդի եւ, հատկապես, կազմակերպության բժշկական ծրագրերի գործընկերը: «Արաբկիր» բժշկական համալիրի փորձառու մասնագետների մի ամբողջ թիմ մասնակցում է ծրագրերին` որպես շարունակական մասնագիտական զարգացման դասընթացների վերապատրաստող: Մեր բժիշկներն ու բուժքույրերը ՀՕՖ-ի ծրագրերով իրենց մասնագիտական գիտելիքներն ու հմտություններն են փոխանցել եւ փոխանցում ինչպես Երեւանում եւ մարզերում, այնպես եւ, մինչեւ վերջին ցավալի իրադարձությունները, Արցախում:   Շնորհակալություն, ՀՕՖ, վստահության եւ գործընկերային օրինակելի հարաբերությունների համար:

Ուշադրություն, հարգելի գործընկերներ,   Մասնագիտական զարգացման միջազգային կենտրոնի` ICPD-ի ջանքերով դեկտեմբերի 15-ին եւ16-ին, Երեւանի ժամանակով ժամը 16:00-20:10-ին, կանցկացվի բժիշկ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի անվան 2-րդ միջազգային բժշկական գիտաժողովը` մանկական գաստրոէնտերոլոգիայի եւ լյարդաբանության վերաբերյալ:   Գիտաժողովին մասնակցել կարող են գաստրոէնտերոլոգներ, լյարդաբաններ, կոլոռեկտալ վիրաբույժներ, էնդոսկոպիստներ, մանկաբույժներ, մանկական վիրաբույժներ, ընդհանուր վիրաբույժներ, ընտանեկան բժիշկներ, ինֆեկցիոնիստներ, մարսողական և նյութափոխանակության հիվանդությունների մասնագետներ, սննդաբաններ/դիետոլոգներ, անեսթեզիոլոգներ, անհետաձգելի բուժօգնության եւ ինտենսիվ թերապիայի բժիշկներ, ուռուցքաբաններ, ռադիոլոգներ եւ ճառագայթային ախտորոշամն մասնագետներ, լաբորատոր ախտորոշման մասնագետներ:   Սիմպոզիումն անցկացվելու է Zoom հարթակի միջոցով: Մասնակցությունն անվճար է, գրանցումը` պարտադիր: Գրանցման հղումը` https://cutt.ly/zwOqOsVC   Խնդրում ենք հիշել, որ մեկ էլեկտրոնային հասցեով գրանցվել եւ մասնակցել կարող է միայն մեկ անձ: Գրանցման ժամանակ տվյալների թերի լրացման դեպքում մասնակցությունը կհամարվի անվավեր: Բարեհաջող գրանցումից անմիջապես հետո գրանցվողի էլեկտրոնային հասցեին կուղարկվի հաստատման նամակ:   Գիտաժողովի լեզուն անգլերենն է` հայերեն համաժամանակյա թարգմանությամբ:   Երկօրյա գիտաժողովին 90% մասնակցություն ունեցող մասնագետներին կշնորհվի ՇՄԶ 8 կրեդիտ:

Սիրելի ծնողներ, շատ հաճախ դուք հարցեր եք ուղարկում մեզ` տարբեր հիվանդությունների, դրանց ախտանշանների, ախտորոշման, բուժման եւ կանխարգելման հնարավորությունների մասին: Քիչ չեն լինում հարցերը նաեւ մեզանում շատ տարածված Պարբերական հիվանդության վերաբերյալ:   Եվ ահա, պրոֆեսոր Գայանե Ամարյանը ժամանակ է տրամադրել` պատասխանելու «Նովոստի-Արմենիա» կայքի հարցերին: Լսեք եւ գտեք նաեւ ձեզ հետաքրքրող մի շարք պատասխաններ: